Όταν η άσκηση αναφέρεται σε ταλάντωση σώματος-υλικού σημείου,δεμένο σε ελατήριο πρέπει να εφαρμόζουμε τα εξής:
1. Το ελατήριο θεωρείται ιδανικό,δηλαδή υπακούει στο νόμο του Hooke.Αρα ίσχύει Fελ = k • (παραμόρφωση) και
Εδ(ελ) = k•(παραμόρφωση)²/2. Η παραμόρφωση μετριέται από τη θέση φυσική μήκους (θφμ) του ελατηρίου.
2. Σχεδιάζουμε το ελατήριο: στη θέση φυσικού μήκους (θφμ), στη θέση ισορροπίας (θι) του σώματος που ταλαντώνεται, προαιρετικά σε μια ακραία θέση (συνήθως τη θετική), σε μια τυχαία θέση (τθ).Στν (θι) και στην (τθ) σχεδιάζουμε τις δυνάμεις που δέχεται το σώμα που ταλαντώνεται γνωρίζοντας ότι οι δυνάμεις χωρίζονται σε δύο μεγάλες κατηγορίες,τις δυνάμεις επαφής και τις δυνάμεις από απόσταση. Στη (θι) εφαρμόζουμε τη συνθήκη ισορροπίας ΣF = 0 δημιουργώντας έτσι μία πρώτη εξίσωση.
3. Για να αποδείξουμε ότι το σώμα εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση (αατ) αρκεί στην τυχαία θέση (τθ) να δείξουμε ότι η συνισταμένη των δυνάμεων κατά τη διεύθυνση της κίνησης του σώματος είναι στη μορφή ΣFx = – D•x, όπου D μια σταθερή και θετική ποσότητα που είναι η σταθερά επαναφοράς της ταλάντωσης και x η απομάκρυνση του σώματος από τη θέση ισορροπίας του.Για σύστημα ιδανικού ελατηρίου-μάζας αποδυκνύεται ότι D = k ( k η σταθερά επαναφοράς του ελατηρίου).
4. Η θέση στην οποία το ταλαντευόμενο σώμα αφήνεται ελεύθερο αποτελεί ακραία θέση της ταλάντωσης (αφού εκεί η ταχύτητα είναι ίση με μηδέν).
5. Η (θφμ) και η (θι) ταυτίζονται μόνο αν το ελατήριο είναι οριζόντιο και το επίπεδο της ταλάντωσης λείο.Άρα γενικά είναι άλλο η παραμόρφωση του ελατηρίου και άλλο η απομάκρυνση της ταλάντωσης.
[Χρήστος Κυργιάκης]
Συνεχίζεται….